3.1.13. Kadınlar İçin Haccın Cihaddan Efdal Olduğu

Buharî Hadis No: 755- Âişe’den (rha) rivâyet olunduğuna göre, Sıddîka-i müşârünileyhâ demiştir ki: Bir kere ben:

-Yâ Resûlallah! Biz cihadı, ibâdetlerin efdali biliyoruz. Biz cihada iştirak edemez miyiz, diye sordum. Resûlullah (sav):
-Hayır! Siz cihad edemezsiniz. Siz kadınlar için efdal-i cihad, her hâlde hacc-ı mebrûr olur, buyurdu. (Yani kadınlar hakkında en makbul olan cihad, hacc-ı mebrûrdur.)

Bu hadis Nesâî’nin metninde: Biz de çıkıp sizinle beraber mücâhede edemez miyiz? Zira ben Kur’ân’da tebliği buyrulan ibâdetler içinde cihaddan efdalini bilmiyorum, dedim. Resûlullah (sav) cevaben: Kadınlar için cihadın ahsen ve ecmeli, Beyt-i Şerif’i ziyarettir, hacc-ı mebrûrdur, buyurdu. İbn-i Mâce’nin rivâyetinde, Yâ Resûlallah! Kadınlara da cihad farz mıdır, diye sordum, Resûlullah (sav): Kadınlar üzerine vâcib olan cihad, kendisinde kıtâl olmayan hacc ile umredir, buyurdu.

Bir suâl: Bu hadis-i şerife nazaran, kadınlar için cihada iştirak helâl değildir, demek olmaz mı?

Cevap: Hayır, bilakis hadisten kadınlar için cihadın bir vazife ve bir ibâdet olduğu müstefad olur. Hadiste “Kadınlar için en faziletli cihad, hacc-ı mebrûrdur.” buyrulmakla kadınlar için haccdan başka cihad ibâdeti de vardır. Şu kadar ki, kadınlar için hacc, cihaddan efdaldir, demek oluyor. Husûsiyle İslâm kadınlarının gazâlara iştiraki hakkında pek çok âsâr-ı sahiha vardır. Bu suâli irâd eden ve bu sûretle cevap veren Bedrüddîn Aynî, bize bu eserlerden birkaç tanesini naklediyor:

1- Ümmü’l-mü’minin Hafsa (rha) demiştir ki: Resûlullah (sav) ile altı defa gazâya iştirak eden bir kadın yanımıza gelmişti Bu kadın harb hatıralarını anlatarak: Biz kadınlar gazâlarda yaralıları tedavi eder, hastalara bakardık, dedi. (Hemşirelik vazifesi.)

2- Ahâdis-i sahîhada vârid olduğuna göre, Resûlullah (sav), gazâya giderken Ezvâc-ı Tâhirat arasında kur’a çekerdi. Hangisine kur’a isabet ederse mâiyet-i seniyelerinde o kadını götürürdü.

3- Ebû Hüreyre (ra) hadisinde de cihadın haccdan efdal olduğu bildirilmiştir.

Şârih İbn-i Battal diyor ki: Cihadın hacdan efdal olduğu hakkındaki rivâyet hüzûl-i İslâm’ın ilk devirlerine aittir. İslâm’ın hayatı mevzubahis olduğu o devirde her Müslüman’a cihada iştirak etmek bir farz-ı mütehattim idi. Din-i İslâm zâhir olup inkişâfa başlayınca cihad, farz-ı kifâye oldu. Cihada memur olanlar tarafından ifâ edildi. Bu devirde hacc efdal oldu. Hz. Âişe’ye (rha) “Sizin efdal-i cihadınız haccdır.” buyurmaları da bu devre aittir. Fakat düşman hudud-ı Müslim’e gelip dayandığı ve düşmanı defetmek zarureti görüldüğünde memleketin bütün a’yânına ve bütün ictimaî sınıflarına cihad farz ve tabii haccdan efdal olur. (Umdetü’l-Kârî: C.4, S.492)